W uzasadnieniu projektu k.p.c. umotywowano nową instytucję prawa doręczenie pierwszego pisma procesowego przez komornika z uwagę na liczne sytuacje, w których pierwsze pismo jest zwracane bez doręczenia. Ponieważ część mieszkańców mniejszych miejscowości przebywa na stałe poza Polską, z reguły nie zgłaszając tego organom ewidencji ludności. Oceniając dopuszczalność uznania pisma za doręczone, sąd nie ma możliwości odróżnienia takiej okoliczności od sytuacji, w której pozwany uchyla się od udziału w postępowaniu. Zauważa się, że w takich sytuacjach sąd przywraca pozwanemu termin do złożenia środków zaskarżenia. W toczących się postępowaniach np. sprzeciwu od wyroku zaocznego, apelacji od wyroku, zarzutów bądź sprzeciwu od nakazu zapłaty. Powoduje to, że wniosek o przywrócenie terminu jest składany jest dopiero w toku egzekucji. Prowadzi to do sytuacji, że niekiedy sądy prowadzą procesy fikcyjne, oparte na bezpodstawnym uznawaniu za doręczone pism. W rzeczywistości nigdy nie dotarły one do pozwanych pozwanych.
Nowe przepisy dotyczące doręczeń pierwszego pisma procesowego
W związku, z czym ustawodawca wprowadził następujący przepis art. 139¹ z którego, treści wynika, że jeżeli pozwany, pomimo powtórzenia zawiadomienia pomimo dwukrotnego awizowania przesyłki, nie odebrał pozwu lub innego pisma procesowego wywołującego potrzebę podjęcia obrony jego praw, a w sprawie nie doręczono mu wcześniej żadnego pisma. To przewodniczący zawiadamia o tym powoda, przesyłając mu przy tym odpis pisma dla pozwanego i zobowiązując do doręczenia tego pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika. Powód w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia mu zobowiązania, składa do akt potwierdzenie doręczenia pisma pozwanemu za pośrednictwem. Komornika albo zwraca pismo i wskazuje aktualny adres pozwanego lub dowód, że pozwany przebywa pod adresem wskazanym w pozwie.
Praca komornika przy doręczenie pierwszego pisma procesowego
Jeśli komornik ustali, że adresat nie mieszka pod wskazanym adresem, zwraca pismo wierzycielowi, informując go w protokole o dokonanych ustaleniach. W przypadku odnalezienia nowego adresu pozwanego upoważniać będzie powoda do ponownego zlecenia doręczenie pozwu pozwanemu na nowy adres. Natomiast gdy się okaże się to doręczenie zostało dokonane skutecznie, sprawa będzie mogła być prowadzona.
Wynagrodzenie komornika
Komornikowi będzie przysługiwało dodatkowe 20 zł, jeżeli odległość między siedzibą kancelarii, a miejscem zamieszkania dłużnika przekroczy 10 km. Suma kosztów za doręczenie jednego listu od wierzyciela do osoby zadłużonej, może wynieść 120 zł. Z pewnością kwota wynagrodzenia jest zbyt, niska, ponieważ Komornik,nie będzie prowadził intensywne poszukiwania pozwanego. Powinna, to być kwota procentowa od wartości przedmiotu sporu z kwotą minimalna np. nie mieszą niż 120 zł. Ponieważ powód, chcący skutecznie kontynuować powództwo na znaczne kwoty, gotów byłby ponieść wyższe koszty za doręczenie pisma procesowego.
Skutki nowej regulacji
Wydaje się, że zmiana przepisów rodzi obawy związane z wydłużeniem postępowań sądowych, ponieważ pozwani często nie posiadają stałego adresu, zamieszkania. Ponadto mogą celowo się ukrywać przez skutecznym doręczenie pierwszego pisma procesowego przez komornika. Należy skrupulatnie, sprawdzać adresy sowich kontrahentów GUS i KRS, gdyż może to się przydać przy odchodzeniu roszczeń.